opactwo zima 2024 tmp min – Rudy Opactwo

PARKI

Jakie parki znajdują się w Opactwie

mapa park 1 – Rudy Opactwo

Park przypałacowy

Przypałacowe Założenie Ogrodowe w Rudach jest położone w zachodniej części Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Na powierzchni 95 ha w latach 1822-1846, stworzono ogród przypałacowy w stylu angielskim. Wyodrębnić tu można walory przyrodnicze, kompozycyjne i powiązania kompozycyjne. Do elementów przyrodniczych można zaliczyć drzewa – pomniki przyrody (ok. 20 egzemplarzy), skupiny drzew będące głównym tworzywem kompozycji ogrodowej oraz zespoły łąkowe.

Walory kompozycyjne ogrodu przypałacowego stanowią zespoły wnętrz parkowych (labirynt leśny, kameralny ogród dendrologiczny, wielki salon parkowy i inne) oraz elementy wnętrza (ściany-utworzone przez zieleń wysoką; podłoga-trawiasta darń lub lustro wody; sufit-nieboskłon lub całkowite pokrycie koronami drzew).

W powiązaniach kompozycyjnych można wyróżnić pięć osi w układzie gwiaździstym, którego centrum stanowi zespół pałacowy.

W Park można zwiedzać korzystając z trzech wariantów dendrologicznych ścieżek dydaktycznych.

Park krajobrazowy

Od 23 listopada 1993 roku najciekawsze przyrodniczo fragmenty Ziemi Rybnickiej i Raciborszczyzny wchodzą w skład Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Powierzchnia parku wynosi 443,5 km 2, a powierzchnia jego otuliny 121 km2.

Park obejmuje tereny od rzeki Odry na zachodzie po Orzesze i Woszczyce na wschodzie oraz od rzeki Bierawki na północy po Rybnik na południu. Obszary otulinowe położone są w okolicy Sośnicowic na północy oraz Żor, Rybnika i Rydułtów na południu. Celem tego parku krajobrazowego jest ochrona śląskiej przyrody, a także kulturowego dziedzictwa klasztoru cystersów, który przez blisko 600 lat istniał w miejscowości Rudy.

Klasztor cystersów założono w Rudach w 1258 roku. Wcześniejsze próby lokowania w wiosce Woszczyce nie powiodły się z powodu tatarskiego najazdu w 1241 roku. Fundatorem rudzkiego klasztoru był książę Władysław Opolski wywodzący się z górnośląskiej linii Piastów. Akt donacyjny został potwierdzony m.in. przez papieża Grzegorza X w 1274 r., księcia opolsko-raciborskiego pana Rybnika i Głogówka – Jana II Dobrego w 1525 r., cesarza Leopolda I Habsburga w 1660 r. Pierwotnie klasztor nosił nazwę Wladislavia, później Rudy, a od XVI wieku Rauden.

mapa park 2 – Rudy Opactwo

Cystersi wypełniali należycie swoje programowe hasło „Ora et labora” (módl się i pracuj) przyczyniając się do podnoszenia kultury materialnej i duchowej tego regionu Śląska. Opactwo cysterskie, ulokowane z dala od miasta, pośród lasów i terenów rolniczych, nastawione było na wydajną gospodarkę agrarną i leśną. Zakonnicy zajmowali się także hodowlą ryb i pszczelarstwem. Posiadali własne smolarnie (m.in. w Stano wicach), kuźnice, fabryki kos i drutu, winnicę, bielarnię płótna, hutę szkła. Prowadzili działalność oświatową w przyklasztornym gimnazjum. Ich wychowankiem był m.in. „król cynku”, Karol Godula, uważany za prekursora przemysłu górniczego i hutniczego na Górnym Śląsku. Klasztor istniał do 1810 r., kiedy to uległ kasacji na mocy edyktu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II. W XIX i XX wieku, do 1945 r. zabudowania opactwa były siedzibą niemieckich rodów magnackich.

Do czasów dzisiejszych dotrwały liczne pamiątki dawnej działalności klasztoru – rozległe zabudowania opactwa (niestety w ruinie od 1945 r.) i kościół pw. NMP z XIII wieku, rozrzucone w okolicznych lasach leśniczówki i dworki myśliwskie, stawy hodowlane, kanały wodne, zespoły zabytkowych alei i wytyczonych przez cystersów duktów leśnych.

Historycznym i turystycznym centrum parku krajobrazowego są Rudy. Można tu podziwiać wspomniany zespół klasztorno-pałacowy otoczony zabytkowym parkiem, uroczysko Buk, park Pod Dębem, szpitalik dr Rogera, system kanałów ze śluzą na rzece Rudzie, zespoły starych alei, liczne pomnikowe drzewa Wybitnie atrakcyjny turystycznie jest na terenie parku krajobrazowego także rezerwat Łężczok chroniący stawy założone przez cystersów w XIV wieku oraz Zalew Rybnicki z kilkoma ośrodkami sportów wodnych i stadniną koni w Stodołach.

logo CRIS – Rudy Opactwo
logo OWES – Rudy Opactwo
stopka ue efs – Rudy Opactwo
logo CRIS – Rudy Opactwo
stopka ue efs – Rudy Opactwo
logo OWES – Rudy Opactwo