O Zespole > Wirydarz - ogród
Przedsionek raju
Otoczony krużgankami, kwadratowy lub prostokątny ogród, nazywany bywa również ogrodem klasztornym lub quadrum. Jak wspomniano w poprzednim rozdziale, w ogrodzie znajdowała się często studnia, zajmująca jedną stronę ogrodu, czasem zadaszona pawilonem, albo będąca jego centralnym punktem. Quadrum jest ogrodem położonym w samym wnętrzu klasztoru i tym samym sercem każdego benedyktyńskiego i cysterskiego kompleksu budynków klasztornych. Cystersi zakładali klasztory jako alternatywę do zniewolonego grzechem świata poza ich murami. Napełnieni optymizmem i radością próbowali żyć tak, jakby Królestwo Boże było już wśród nich. Mieli nadzieję, że przez ich tryb życia doświadczają przedwczesnego raju i „Niebieskiej Jerozolimy”. Takie wyobrażenie pomagało im walczyć z ulotnością, przemijaniem i doczesnością oraz wymaganiami i ograniczeniami, które na tym świecie przynosiło życie.
Dając wyraz swym wysokim achitektonicznym wymaganiom, Cystersi tworzyli wewnątrz klasztorów zazębiające się wzajemnie symboliczne obrazy raju i „Niebieskiej Jerozolimy”: ogród pierwotnej niewinności, - opisywany na pierwszych stronach biblii, otoczony miastem odkupionych – przedstawiony w Objawieniu św. Jana – Apokalipsie.
Kościół, sypialnie, jadalnia, pokoje do pracy, sale zebrań oplatające krużganki symbolizują miasto. Pośrodku znajdują się dwa ogrody w jednym: – paradisus claustralis - klasztorny raj – oraz hortus conclusus – ogród zamknięty jako alegoria ziemskiego i rajskiego ogrodu. W idealnym wypadku centralnym punktem kompozycji była studnia lub wodotrysk. Zgodnie z Biblią, w samym środku raju wypływała życiodajna rzeka, która swymi odnogami symbolicznie dzieliła ogród na cztery części i nawadniała go.
Ze względów praktycznych w wielu klasztorach jak np. w Eberbach i Maulbronn pomysłowi rzemieślnicy nie osadzali studni w samym środku, aby wygodniej można było z niej korzystać np. w czasie niepogody.
W Maulbronn ogród otoczony jest rynnami, do których ścieka deszczówka z dachów. Pod krużgankami przebiegały rury, służące do dopływu i odpływu wody bieżącej, należące do wielu różnych systemów wodno-kanalizacyjnych, które w razie potrzeby odkopywano i naprawiano.
